Tum, perełka centrum Polski - czemu warto odwiedzić?

 

Cześć!
Dzisiaj trochę prywaty, trochę mojego zawodu, a trochę też polecajek do zwiedzenia. Często w swoich wypowiedziach wspominam o Łodzi, jednak jestem spod Łodzi. A dokładnie spod Łęczycy. Wiem, że mało kto w ogóle słyszałam o tym mieście. Oprócz jednej mojej czytelniczki i blogerki z okolicy, którą pozdrawiam serdecznie ;) Chciałam Wam dzisiaj przybliżyć czym jest Tum i dlaczego jest tak istotny w skali całej Polski a nawet i świata ;) Jeśli będziecie kiedyś w okolicy myślę, że warto to miejsce odwiedzić. I mówię to jako architekt.

Kolegiata w Tumie charakteryzuje się stylem Romańskim. Jest ona szczególnie istotna dla naszej historii ponieważ jest to jeden z lepiej zachowanych przykładów tego stylu w całej Polsce!

Kościół został wzniesiony w XII wieku, położony w pobliżu dawnego miejsca wczesnośredniowiecznego zamku oraz grodu.

Być może stało się to w 1149 r. z inicjatywy metropolity gnieźnieńskiego. Z budową kolegiaty związane są także legendy i legendy o diable Borucie żyjącym w średniowieczu na ziemi łęczyckiej; jedna z nich mówi, że widoczne wgłębienia na krawędziach murów wieży to ślady pazurów Boruty, który nie chciał dopuścić do budowy kościoła i próbował obalić jego wieże.

Na środkowej cegle widać odciśnięte palce Boruty.

Plan kościoła widoczny na zdjęciu niżej, pokazuje nam jak zbudowana jest Kolegiata. Możemy również dojrzeć punkty, które zostały przebudowane w późniejszym czasie, np. środkowe filary dostały murowane wykończenie. Łęczycę najechali Szwedzi, niszcząc przy tym także kolegiatę. W latach 1765–1785 kościół został przebudowany w stylu klasycystycznym. Prace wykonano przebudowując wieże, główną nawę, zachodnią fasadę, szczyty, a także okna i wnętrze.

Legenda pokazuje również przebudowy w okresie gotyku, renesansu, wieku XVII oraz 1950 rok.

Ciekawym aspektem do omówienia jest oczywiście wnętrze. Już na samym początku wita nam ciekawie zdobiona archiwolta. Archiwoltę stosowano w architekturze wszystkich okresów i kierunków, zwłaszcza wczesnochrześcijańskiej, bizantyjskiej, przedromańskiej, renesansowej, manierystycznej i barokowej.

Dla fanatyków architektury warto odwiedzić to miejsce pod względem zachowanych elementów. Powyżej widoczna jest kolumna romańska. Dla niewtajemniczonych, kolumny to podstawa, którą uczyliśmy się na rysunku a następnie na zajęciach z historii architektury, tzn. kolumna gotycka, jońska oraz koryncka. 

Jeśli chodzi o kolejne zdjęcia wnętrza, musiałam posłużyć się pomocą Internetu, ponieważ moje były na prawdę słabej jakości i nic nie było widać :/ 

Wnętrze ukazuje nam wcześniej wspomniane przebudowy. Widać to po samej różnorodności użytych kamieni. 

Wnętrze kościoła, widok na chór. Fot. Jacek Daczyński, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

XII-wieczna polichromia w apsydzie zachodniej. Fot. Julo, Public domain, via Wikimedia Commons

Tum może pochwalić się również dobrze zachowaną polichromią w apsydzie zachodniej z XII wieku. A odkryto ją podczas rekonstrukcji kolegiaty w zeszłym wieku.

Oczywiście z historią Kolegiaty jestem zaznajomiona od maleńkości. Muszę wam jednak powiedzieć o aspekcie, który najbardziej zafascynował mnie jako dziecko i nadal jest to moja ulubiona cecha, czyli okna. Podług innych kościołów te okienka są tak dziwne, małe, nierówne... A to wszystko specjalnie :D Otóż zostały one zaprojektowane i wybudowane w taki sposób aby z zewnątrz było ciężko trafić strzałą do środka, a z wewnątrz dawały te okna dużo możliwości manewru. I tak, Kolegiata była również schronem podczas wojen. Stąd też jej obronne aspekty.

Jedna ze ścian. Fot. Violik, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons

Archikolegiata NMP i św. Aleksego po 1945. Źródło: Archiwum Państwowe w Łodzi

Powyżej możecie zobaczyć Kolegiate po 1945 r. Była na prawdę mocno zniszczona. Dobrze, że została odbudowana z poszanowaniem historii.

Czy polecam to miejsce?
Jak najbardziej ;) W bliskiej okolicy jest również grodzisko historyczne. Kilka lat temu (może 2 lub 3) grodzisko zyskało odbudowaną część wejściową. Max 600 m w stronę Łęczycy znajduje się również zagroda chłopska Skansen w Kwiatkówku, możecie w 2 min przenieść się na średniowieczną wieś. I oczywiście Łęczyca wraz ze swoim zamkiem. Z Łęczycy została również zbudowana trasa deptakowa do grodziska i kolegiaty. Tak więc może to być fajna propozycja na niedzielny wypad, spacer, zwiedzanie i podziwianie ;) A może nawet i rowerem? 

Chociaż przyznaję, że nie jest to atrakcja dla najmłodszych. Ja też jako dziecko nudziłam się w takich miejscach architektonicznych :/

Dla spragnionych więcej atrakcji, polecam również odwiedzić Górę Św. Małgorzaty. Jest to jakieś 6-8 km od Tumu. Również malowniczy kościół położony na górze. Zdradzę wam, że polany na górce to świetne miejsce na piknik ;)

Jako mieszkanka tego terenu, powiem wam, że temat i miejsce nie są do końca wykorzystane. Mam nadzieję, że za x lat to się zmieni. Fajnie byłoby gdyby pojawiła się jakaś diabelska restauracja, muzeum diabła (bardziej dla najmłodszych), jakiś escape room, fajna kawiarnia niedaleko. Jest potencjał. Ale wiadomo, że wszystko się pojawi z czasem gdy będzie również więcej turystów ;)

Do zobaczenia!
Angelika